ადამიანი სამეურნეო სამუშაოების შედეგად აბინძურებს გარემოს, რაც უარყოფითად აისახება ჩვენს მომავალზე.გარემოს დაბინძურების წყაროებს შორის პირველ ადგილზეა ნახშირბადების წიაღისეული.
მათ მიეკუთვნება ნახშირი, ნავთობი და გაზი. მათი წვის შედეგად გამოყოფილი ნარჩენები
აჭუჭყიანებენ ატმოსფეროს და უარყოფით გავლენას ახდენენ ადამიანის ორგანიზმზე. ატმოსფეროს
გამაჭუჭყიანებელი ნივთიერებები ადამიანის ორგანიზმზე მოქმედების თვალსაზრისით ახდენენ
ფიზიკურ და ქიმიურ ზემოქმედებას. ფიზიკურ ზემოქმედებას ახდენს რადიაქტიური ნივთიერებები,
სითბური გაჭუჭყიანება(ტემპერატურის გაზრდა), ხმაური და დაბალსიხშირიანი ვიბრაციები.
ქიმიურ ზემოქმედებას ახდენს თხევადი ნახშირწყალბადები, სარეცხი საშუალებები, პლასტმასები,
პესტიციდები და სხვა სინთეთიკური ნივთიერებები, აზოტის და გოგირდის ნარჩენები, მძიმე
მეტალები, ფტორის შენაერთები, მყარი მინარევები, ორგანული ნივთიერებები. ბუნებრივი წარმოშობის მინარევები ატმოსფეროში ხვდება ვულკანური მოქმედების, ნიადაგისა და მთის ქანების მოქმედების, ტყეების ხანძრის შედეგად. ანტროპოგენური
წარმოშობის მინარევები წარმოიქმნება უპირველეს ყოვლისა საწვავის წვის პროცესში – შიდა
წვის ძრავებში, თბოელექტრო სადგურებში, გამათბობელ სის ტემებში და აგრეთვე სამრეწველო
და ყოფითი ნარჩენების წვის, ბირთვული აფეთქებების და სხვ. შედეგად.ატმოსფეროში მოხვედრილ მინარევებს შორის განასხვავებენ აიროვანს, მყარს და თხევადს. ამასთან აიროვან ნივთიერებათა წილზე 90% მოდის. მას მიეკუთვნება ნახშირბადის ოქსიდი, გოგირდის დიოქსიდი, აზოტის ოქსიდები, ნახშირწყალბადები. მყარ მინარევებზე-მტვერი, მძიმე მეტალები,მინერალები და ორგანული შენაერთები, რადიაქტიური ნივთიერებები მოდის დაახლოვებით 10%. თხევადი მინარევების მასა (გოგირდმჟავა) აიროვან და მყარ მინარევებს შორის ძალზე მცირეა. ატმოსფეროს გამაჭუჭყიანაბელ ნივთიერებათა შორის გოგირდის დიოქსიდია(SO2). ის ძირითადად წარმოიქმნება ნახშირის წვის შედეგად. გამოთვლების თანახმად ყოველწლიურად ატმოსფეროში ხვდება 145 მეგა ტონა გოგირდის დიოქსიდისა. ამავე დროს ამ გამონაბოლქვების 70% წარმოიქმნება ნახშირის, ხოლო 16%-თხევადი სათბობის, ძირითადად მაზუთის წვის შედეგად.
ატმოსფეროში, როგორც
ბუნებრივი, ისე ანტროპოგენური პროცესების შედეგად ხვდება აგრეთვე მყარი
ნაწილაკები, ანუ აეროზოლები. მათ განსხვავებული ფორმები აქვთ. გაჭუჭყიანების
ძირითადი წყაროა საშენი მასალების მოპოვებასთან და გამოყენებასთან დაკავშირებული
მრეწველობა. კერძოდ ქანების ხერხვა კარიერებში, ცემენტის დამზადება და სხვა. მყარი
ნაწილაკების დიდ რაოდენობას-ცინკს, სპილენძს, ტყვიას და ალუმინს გამოაბოლქვებს
ფერადი.
ბიბლიოგრაფია
http://www.nplg.gov.ge/dlibrary/collect/0001/000452/globaluri%20ekologia.pdf
გაჭუჭყ
აშშ-ი.
გასული
გასული
ბუნებრ
No comments:
Post a Comment